Huset med utsikt og vidsyn

Rabalder

Rabalder er eit underleg ord som er lite brukt i våre dagar, men Herren har sagt at det vil bli rabalder. «Endå ein gong, om ei lita stund, rister eg himmel og jord, havet og det tørre landet. Eg rister alle folkeslag, så skattane deira kjem hit. Eg fyller dette huset med herlegdom!»  Det er gjenreisingsprofeten Haggai som ber fram dette ordet frå Herren (Hag 2,6-7). Det fekk ei oppfylling då tempelet vart gjenreist på hans tid, men peikar fram til det nye huset som Herren byggjer i den nye pakta og som skal bli herlegare enn det første. Endå ein gong skal Herren rista verda og folkeslaga på jorda (Hebr 12,26-29). Når Herren ristar blir det rabalder.

Når ein stabel med tønner ramler ned blir det eit svært rabalder. Når noko rasar saman blir det ofte rabalder. Når noko uventa skjer blir det rabalder. Bråk og ståk, spetakkel og støy er ofte det same som rabalder og har to meiningar. Rabalder er noko vi registrerer med sansane våre, men er også den reaksjonen som kjem frå oss når vi ikkje liker det uventa som skjer.

Det skjer underlege ting i landet vårt. Herren tenner tannlause kristne i brann. Lunkne og sløve kristne blir fornya og brennande ivrige. Folk, som av ulike grunnar har kome på avstand, søkjer Gud og finn på ny sin plass i kristne fellesskap. Vekkinga på Vigeland er berre eit av mange døme på dette. Eg høyrer mange historier om fornying blant Guds folk i mange samanhengar. Det er tydeleg at Gud er på ferde!

Mykje frukt fører alltid til reproduksjon

All frukt har frø i seg til nye plantar av same slag. Frukt er ofte tiltrekkjande og smakar godt. Slik hjelper dei som et med til å spreia frøa som er i frukta. I desse frøa ligg kimen til nytt liv, nye plantar og ny mangfaldiggjering.

Når Jesus taler om å bera mykje frukt knytter han det til å æra Far og bli hans læresveinar. Han seier at han har valt oss ut til og sett oss til å gå ut og bera mykje frukt, ei frukt som varer. Å gå ut og bera frukt er å gå ut i all verda og forkynna evangeliet for alt som Gud har skapt. Det er å oppfylla misjonsoppdraget: 

Eg har fått all makt i himmelen og på jorda. Gå difor og gjer alle folkeslag til læresveinar. Døyp dei til namnet åt Far, Son og Den Heilage Ande og lær dei å halda alt det som eg har bode dokker. Og sjå eg er med dokker alle dagar så lenge verda står - heilt til tidsalderens ende (Matt 28,18-20).

Å bera frukt handlar også om å fostra fram ein ny generasjon som kan føra slekta og det store oppdraget vidare. Familien står sentralt i Guds plan. Gud har alltid fremja sin plan gjennom familien som føder fram nye generasjonar, nye familiar - ei veksande slekt - eit stort folk som tener Guds plan i si levetid.

Jesus er vintreet, vi er greinene (Joh 15,5)

Difor kan ingen av oss bera frukt av oss sjølve, men berre når vi er i han. Når vi innser dette, kan vi slutta å streva; for då fortår vi at det nyttar ikkje likevel! Men det kan vera vanskeleg å innsjå at vi i oss sjølv kjem til kort. Vi har ofte så stor tru på oss sjølv at det er vanskeleg å forstå at utan Jesus kan vi ingentin gjera. Difor strevar altfor mange kristne med å vera gode nok eller fromme nok. Kristendommen blir ei bør av store bod og krav. Jesus seier at vi skal sleppa å bera kristendommen, for han vil bera oss. Vi kan la sjølvstrevet fara. Guds nåde er nok for oss. Jesus vil bera og lyfta oss gjennom heile livet. Det handlar ikkje om kva vi kan gjera for han, men berre om å  vera i han.

Jesus kallar oss til fellesskap med seg. I Johannes 15 er det eit uttrykk som går igjen: “Bli verande i meg.” I andre biblar blir det omsett med desse orda: Ver foreina med meg. Ta bustad i meg. Ta din tilflukt i meg. Bu i meg. Hald dokker i meg. Ha eit levande fellesskap med meg.

Dette er det evige livet: Å kjenna den einaste sanne Gud, og den han sende, Jesus Kristus (Joh 17,3). Det handlar om å kjenna Gud - å kjenna Jesus.  Det handlar om ein relasjon. Han er i oss, vi er i meg. Vi skal berre bu i han, slik han bur i oss! 

Jesus bruker også uttrykket, “den som ikkje blir verande i meg”. Dette kan også omsetjast med desse måtane: den som skil seg frå meg, den som ikkje tek del i mitt liv, den som er avskoren frå meg, den som er skild frå meg. Lever vi ikkje i ein relasjon med Jesus, er vi ikkje ei grein på han. Skild frå Jesus er ei grein utan liv. Ei grein som visnar og blir kasta på elden.

Men blir vi verande i han, om vi har vårt liv i Jesus, då har vi alt vi treng. Då er han vår frelse, vår rettferd, vår visdom, vår styrke, vår helging. Når vi bur i han slik han bur i oss, då ber vi mykje frukt.

Når vi let ordet hans bu i oss, då bur han i oss. Å bu i han er å bu i hans ord. Når dokker held boda og lovene hans - dei han ved Anden har skrive inn i hjartet vårt - då er vi i hans kjærleik. Guds Ord er kjelda til alt åndeleg liv. Vi må ta næring til oss frå Guds ord som skaper tru. Det handlar om å tru og lyda, å høyra og gjera det han seier.

“Eg er det sanne vintreet, dokker er greinene.” Jesus er heile treet - greinene er ein del av treet - av han. Vi er alle er greiner på det same vintreet. Det er berre eitt tre, ikkje mange - men det er mange greiner på treet. Jesus har berre ein kropp, men det er mange kroppsdeler. 

Jesus er livsens tre. Livet går ut frå han. Kvar og ein må ha sitt liv i han. Det kristne fellesskapet må ha sitt liv i han. Utan det levande fellesskapet med Jesus kan vi ikkje bera frukt.

Vi kan også seia at det kristne fellesskapet er hans vingard, ein hage med mange vintre som skyt opp frå det sanne vintreet. Det kristne fellesskapet - er planta i Kristus, den grøderike haugen, - hornet til Olje Sonen. Vi har våre felles røter i han. Vi må la røtene gå djupt ned i han. Kvar av oss er som eit tre som spirer, veks og ber frukt i han. Saman har vi del i det eine treet. Vi er greiner med nye skot og nye spirer. Men Jesus er vintreet. Vi er greinene som han spirer gjennom. Sevja, livskrafta frå han skaper frukt.

Jesus seier, dette er bodet mitt: Dokker skal elska kvarandre slik eg har elska dokker. Han fyller oss med sin kjærleik. Kjærleiken hans motiverer og driv oss til gode gjerningar. Kjærleiken er aktiv og full av initiativ. Kjærleiken ser behov og gjer noko med det. Jesus vil fylla verda med frukt gjennom sitt folk.

Frukta er å bli lik Jesus. At vi liknar på han i det vi seier og gjer. Frukt er å leva og elska som han gjorde. Han gjekk omkring og gjorde vel og lækte alle som var under djevelens makt. Han var salva med Den Heilage Ande og kraft. Gud var med han. No salvar han oss med Ande og kraft slik at vi kan gjera hans gjerningar og herleggjera han på jorda.

Hugs at frukta alltid er for andre, det er noko andre kan nyta og gleda seg over. Jesus kallar oss til å fylla jorda med frukt - fylla heim, skule, arbeidsplass, nabolag, nærmiljø med kjærleiksgjerningar, gode gjerningar, velgjerningar, velsigningar, praktisk hjelp.

Når vi lærer av han og let han bera frukt gjennom oss, då blir Far herleggjort og Guds rike går fram på jorda.

Jesus reinsar oss gjennom Ordet

Dokker er alt reine på grunn av det ordet eg har talt til dokker (Joh 15,3)

Den som høyrer mitt ord og trur på han som har sendt meg, har evig liiv og kjem ikkje for dommen, men har gått over frå døden til livet (Joh 5,24).

Blir dokker verande i mitt ord, er dokker verkeleg mine læresveinar. Då skal dokker få kjenna sanninga, og sanninga skal gjera dokker frie (Joh 8,31-32).

Den som er bada, er heilt rein og treng ikkje vaska anna enn føtene. Og dokker er reine - men ikkje alle. (For han visste kven som skulle svika han). (Joh 13,10-11).

Desse orda frå Jesus tek meg tilbake til GT. Då prestane skulle setjast inn til teneste måtte dei vaskast på heile kroppen før dei fekk prestekleda på seg. Denne vaskinga skjedde berre ein gong, men seinare måtte dei stadig vaska hender og føter i det store vaskekaret (2 Mos 29). Det finst ei vasking som skjer ein gong for alle, og så er det ei dagleg vasking. For med ei einaste offergåve har han for alltid gjort dei som blir helga, fullkomne (Hebr 10,14).

Dei orda du gav meg, har eg gjeve dei, og dei har halde fast på ordet ditt (Joh 17,6-8)

Eg har gjeve dei ditt ord. Men verda hatar dei (Joh 17,14)

Helga dei i sanninga, ditt ord er sanninga. Som du har sendt meg til verda, har eg sendt dei til verda. Eg helgar meg for dei, så dei òg skal helgast i sanninga (Joh 17,17-19.

Den som seier nei til meg og ikkje tek imot orda mine, har ein dommar over seg: Det ordet eg har talt skal dømma han på den siste dagen (Joh 12,48).

Jesus kom for å visa oss kven Gud er

Desse orda av Jesus, som er sitert ovanføre; viser at han vil reinsa tankane våre og hjelpa oss til å kjenna Gud slik han verkeleg er.

I Jesus vart Gud menneske og tok bustad mellom oss. Ordet slo opp teltet - tabernaklet - mellom menneske. Vi såg hans herlegdom, ein herlegdom som den einborne Sonen har frå Far sin, full av nåde og sanning. Av hans nåde har vi alle fått, nåde over nåde. For lova kom ved Moses, nåden og sanninga kom ved Jesus Kristus. Ingen har nokon gong sett Gud, men den einborne Sonen, som er Gud, og som er i fanget til Far, han har synt oss kven han er (Joh 1,14-18).

Jesus viste oss at Gud er vår Far som elskar oss og kallar oss inn til fellesskap og vennskap med seg. Alle menneske er skapt i Guds bilete og er høgt elska av Gud, vår Far, jamvel om vi er merka av synda i verda. Jesus er venn av tollarar og syndarar og elskar oss inn i sitt rike.

Gud er alltid god. Han elskar oss alltid. Hans nåde er større enn alle våre synder, for Jesus tok all vår synd og skam på seg. Jesus viste oss at Gud er vår gode Far:

Du treng ikkje vera kristen for å vera elska av Gud. 

Det er nok å vera menneske!

Du treng ikkje vera ei bønnekjempe for å vera elska av Gud. 

Det er nok å vera menneske!

Du treng ikkje vera from for å vera elska av Gud. 

Det er nok å vera menneske!

Du treng ikkje gjera nokon ting for å vera elska av Gud. 

Det er nok å vera menneske!

 

Jesus kom for å gje oss rett sjølvforståing og rett identitet.

Uansett kven vi er og kva vi har gjort, er vi elska av Gud. Han vil berga oss frå alle våre øydeleggjande tankar og veremåtar.

Når vi møter Jesus, viser han oss kven vi verkeleg er i Guds auge. Før Peter møtte Jesus var han berre Simon - eit sev som svaia i vinden - impulsiv og lett påverkeleg - ustabil og upåliteleg. Det var slik folk såg han. Då Jesus såg på han sa han: Du er Simon, men frå no av skal du heita Peter - berg - for du er eit fjell (Joh 1,42). For ein forskjell. Møtet med Jesus gav han ein ny identitet, ei ny sjølvforståing. Han fekk noko å tøya seg etter og å veksa inn i. Peter fekk ei openberring, han sa til Jesus: Du er den levande Guds Son, og fekk høyra tilbake: Du er eit fjell, på deg og dine ord skal eg byggja mi kyrkje (Matt 16,18).

Jesus såg den skeptiske Natanael sitja under fikentreet, før Filip ropte på han. Likevel sa han til Natanael: Sjå, der er ein ekte Israelitt, ein som er utan svik. Natanael kjende seg att i dei orda og kom til tru på Jesus som Guds Son (Joh 1,45-50).

Vi finn det gjennom heile Bibelen: Når vi oppdagar kven Gud er, ser vi oss sjølv i nytt lys. Å finna Gud, er å finna seg sjølv.

Jesus gjer alt han kan for å stilla brura, forsamlinga - alle som er fødde på ny, fram for seg i herlegdom utan den minste flekk eller rynke i kraft av sitt ord. Han gjer oss heilage og lytefrie gjennom vassbadet i ordet (Ef 5,26-27). 

Slik Kristus dagleg vaskar oss i Ordet, kan vi også vaska kvarandre sine føter (Joh 13,13-15). Det gjer vi mellom anna ved å la Kristi ord få rikeleg rom hos oss, så vi med visdom kan undervisa og rettleia kvarandre, med salmar, hymner og åndelege songar (Kol 3,16). Vi held Ordets spegel opp for kvarandre og viser kvarandre kven vi er i Kristus, og ikkje i oss sjølve. 

Kristus i oss er håpet om herlegdom.

Kristus i oss skyt nye skot.

Kristus i oss ber frukt gjennom oss - til velsigning for andre.

Offerhaugar må leggjast ned

Eg opplever at Herren bruker nokre forteljingar frå GT til å tala til meg om noko som er svært relevant for kristenfolket i landet vårt.

I Bibelen fortel profetane om Guds frelseplan og korleis han kallar folk til å tena hans frelseplan i deira levetid. Israelsfolket hadde både gode og dårlege kongar, både gode og dårlege leiarar. Dei dårlege leiarane førte folket bort frå Herren og inn i avgudsdyrking. Dei gode leiarane gjorde det som var rett i Herrens auge, dei var heilhjarta så langt dei forstod, men likevel var dei fleste ikkje radikale nok. Dei la ikkje ned dei kananeiske offerhaugane der heidningane dyrka avgudane sine (1 Kong 15,14; 22,44; 2 Kong 12,3; 14,4; 15,4,29) slik Herren gjennom Moses sa dei skulle gjera. I staden ofra dei til Herren på desse offerhaugane. Dette vart ei snare for dei, for det førte til at heidenske skikkar og tankegods fekk innpass hos Guds folk. Profetane kjempa mot denne religionsblandinga. 

Salomo starta si kongegjerning med å ofra til Herren på den store offerhaugen i Gibeon og Herren synte seg for han i ein draum og talte til han på den plassen (1 Kong 3,4-15). På sine eldre dagar var han ikkje heilhjarta for Herren, men bygde offerhaugar for heidenske gudar (1 Kong 11,1-8). Det er ei skremmande utvikling, som profetane såg ville koma og åtvara imot. Han greidde ikkje “kristna” offerhaugane, men offerhaugane førte han bort frå den rette trua.

Mange av leiarane og Israelsfolket frykta nok Herren, men gjorde nokre av sine eigne til prestar på offerhaugane. Dei gjorde det andre folkeslag gjorde (2 Kong 17,32). Dei halta til begge sider (1 Kongg 18,21). Herren sende profetane sine til dei for å kalla dei til oppgjer med det menneskelege og heidenske. 

Herren kallar alltid folket sitt til å vera heilhjarta for han. Han kallar alltid folket sitt til å helga seg, innvia seg og skilja seg frå det mennerskelege og det ureine. 

Også i våre dagar bruker Guds folk desse verdslege offerhaugane når dei dyrkar Gud. Kristne menneske blir påverka av moderne tankegang og tilpassar seg kulturen og samfunnet. Vi trur nok på Gud, men lever som om Gud ikkje finnest, som Magnus Malm seier.

Bibelen seier at alle menneske er skapte i Guds bilete, som mann og kvinne. Det skulle vera vår identitet, og ikkje kva slags seksuelle lyster vi til ei kvar tid kjenner på. I naturen er det berre to biologiske kjønn, mann og kvinne, men dei biologiske fakta blir ofra på dei moderne offerhaugane når vi bruker ord som skeive, trans, homofile og så vidare som identitet og forklaring på kva eit menneske er. Som kristne bør vi slutta å bruka slike ord om våre medmenneske, for dei er menneske skapte i Guds bilete, same kva slags tankar dei gjer om seg sjølv. 

Statskyrkja har forlate den bibelske forståinga av ekteskapet som ei pakt mellom ein mann og ei kvinne ved å gje rom for såkalla samkjønna “ekteskap” og andre samlivsformer. Samfunnet legg press på alle kyrkjesamfunn om å bli politisk korrekte og vera mot “diskriminering”, men vil diskriminera dei som held seg til det bibelske synet på ekteskap og seksualmoral. 

Biskopar, prestar og kristne leiarar tilpassar seg humanistisk tankegang når dei seier at helvete og fortapinga ikkje finst. På offerhaugane er ingen utanfor eller innanfor, for trua er at alle blir frelst til slutt, uansett korleis dei lever.  

Når snillismen får rom, sluttar vi å gjera folk til læresveinar som seier nei til seg sjølv og sine syndige lyster. Når vi kristne prøver å erstatta bibelsk rettleing om radikal omvendig med psykologi og sjølvhjelpkurs, då ofrar vi på heidenske offerhaugane. Følgjene er katastrofale.

Jesus har sagt kva gudsdyrking og tilbeding Gud vil ha. Jerusalem eller Garisim er ikkje viktig. Gud vil ha tilbedarar som tilbed han i ånd og sanning. Gud vil at huset hans skal vera eit bønnehus for alle folk, men vi gjer det ofte til ei kommersiell røvarhole, eit religiøst sermonihus for sjølvdigging eller eit sjukehus kor alle får feil diagnose og feil medisin.

Offerhaugane er eit uttrykk for at vi vil gjera ting på vår måte. Vi vil inkludera det menneskelege, det tradisjonelle, det akseptable. Det som til kvar tid er politisk og kulturelt korrekt.

Avgudsdyrkinga gøymer seg i missunning, psykologisering, havesjuke, materialisme og rasjonalisme. Mange kallar Jesus for Herre, men stengjer han ute frå mesteparten av livet. Mange seier dei trur, men lever som om Gud ikkje finnest. Mange har magen og kroppen til gud. Mange er blinda av ein rasjonalistisk tankegang og har naturlege og menneskelege forklaringar på alt. Dei ser ikkje Guds finger i kvardagen. 

Desse offerhaugane og mange andre må leggjast ned! Dette er den åndelege kampen vi står i. Gud kallar oss til radikal omvending og heilhjarta etterfølging. Gud vil ha radikale oppgjer med alt det ureine og verdslege!

Jesus er det sanne vintreet

Eg høyrer Jesus tala til meg frå Johannes evangeliet 15. I nokre innlegg framover vil eg dela det som eg trur Anden seier til si kyrkje i desse dagar. 

Når Jesus seier at han er det sanne vintreet, går tankane mine tilbake til mange ord i Det gamle testamentet. Det er som om Jesus seier at han er kvisten som skyt opp av Isais rot og er oppfyllinga av det profetiske ordet. 

Gjennom profetane fortalde Gud korleis han planta folket sitt - Israel - til å vera hans vingard. Han  gjorde alt han kunne for vingarden, men Israel svikta og bar beisk og roten frukt. Han planta vingarden sin på den feitaste jorda, på den grøderike haugen: på hornet til Olje-Sonen (Jes 5,1-7) slik det også kan omsetjast. Kva meir kunne han gjera for folket sitt - vinhagen sin?

Eg ser

Eg ser forfall og forvirring. Men eg ser også fornying med nytt håp og tru i ein ung generasjon.

Eg ser såra og forkomne menneske. Folk som er falt blant røvarar, som har mista alt og er skamslått. Men eg ser også at Gud reiser opp mange gode og varmhjarta samaritanar som bryr seg om dei som er ille medfarne og har det vondt. Med kjærleik og nådekraft hjelper dei folk og gjev dei ei ny framtid.

Eg ser store og små utturka elvefar. Eg ser tome elveleie. Men eg ser også at tome elvar fyllest opp med vatn. Ja eg ser store elvar som flyt over. Eg ser elvar som lagar seg nye vegar, nye elveleie. Eg ser det fløymer over av nytt liv.

Eg ser øydelagde hagar med nedrivne gjerde. Hagar som er overgrodde av ugras og nedgrodde av tornar og tistlar.  Men eg ser også at Gud sender folk til å rydda opp og få orden på dei øydelagde hagane. Så ser eg nydelege, fruktbare hagar der mange folk gleder seg saman.

Eg ser trestubbar etter store tre som er hogd ned og fjerna. Dei er berre eit minne om noko som var. Men eg ser også stubbar som skyt nye skot. Eg ser stubbar etter tre som var hogde ned bli opphav til ei ny slekt. Eg ser spiren til eit nytt Guds folk. Ein kvist skyt opp frå stubben, ein ny renning skyt fram. 

Eg ser snaue og aude landskap - ei øydemark, ein ørken - ingenting veks, alt er dødt. Men ser også at dette landskapet blir vatna og forvandla til eit grønt og fruktbart landskap.

Eg ser ruinar og øydelagde byar. Eg ser samfunn som har brote saman. Men eg ser også at ruinar og byar blir gjenreist og blir bygd opp til velfungerande samfunn. 

Eg ser spirer, mange spirer. Kor eg snur og vender meg ser eg spirer. Eg eg spirer som bryt seg gjennom asfalt og steingrunn. Spirene lagar sprekker og sprengjer seg fram der ingen skulle tru at noko kunne veksa. Eg ser spirer i det som ser ut til å vera både god og dårleg jord. Gud skaper nytt liv. No spirer det fram.

Eg ser store kornåkrar svaia i vinden. Åkrane kvitnar mot hausten. Kornet er modent til å hausta inn. Grøda er stor, men innhaustingsarbeidare er få. Som svar på bønn reiser Gud opp ein ny generasjon.

Eg ser ein ny generasjon, ein rest, ein renning av tørr jord veksa fram

Eg ser ein ny generasjon, ein rest som på ny skyt djupe røter.

Eg ser ein ny generasjon, ein rest som veks og blømer.

Eg ser ein ny generasjon, ein rest som fyller jorda med frukt.

 

Eg ser syner frå Gud i mengd. Herren talar i likningar. Synene handlar om forandring, at Gud skaper forandring. Synene handlar om gjenreising, om Gud som gjenreiser og fullfører den gode gjerning han har begynt. Synene handlar om å bera frukt, om å fylla jorda med frukt så jorda blir full av menneske som kjenner Gud. For jorda skal fyllast med kunnskap om Herrens herlegdom slik vatnet dekkjer havsens botn (Hab 2,14)

Bønn om einskap

Herlegdomens Herre, Jesus Kristus Guds Son, du som døydde for våre synder for å samla til eitt alle dei Guds born som er spreidde rundt omkring, sjå i nåde til oss.

Vi har krenka deg. Vi har synda mot deg og kvarandre med våre harde hjarte, sekteriske tankar og splittingar. Slik har vi vanæra ditt namn mellom heidningane.

Herre, vi bøyer oss i støvet og audmjuker oss for deg. Vi vil sanna våre misgjerningar, at vi har spreidd ditt folk i staden for å samla. Vi har rive ned ditt heilage tempel og samla steinar til oss sjølv. 

Herre, sjå i nåde til oss som ditt folk. Gjer med oss som pottemakaren gjorde med det karet som vart mislukka. Legg oss på ny på di dreieskjeve og forma oss på nytt i di hand til eit kar til di ære. 

Herre, sjå i nåde til oss som ditt folk og la det koma tider med lindring og forfrisking i Den Heilage Ande. Før oss saman, gjer oss til eitt i di hand. Knyt hjarte til hjarte, så ditt folk kan stå skulder til skulder og forkynna ditt ord reint og klart. 

Herre, miskunna deg over oss. Gjer oss til eitt, slik du treeinige Gud, Far, Son og Heilag Ande er eitt! Gjer oss til éin kropp. Bygg oss saman til eitt heilagt hus for deg. Lat oss få vera ein bustad for deg i Anden.

Blås på oss, du heilage livs Ande. Vekk oss til live. Lær oss å leva i tilgjeving og forsoning! Læk dei sår vi har påført kvarandre og folk rundt oss. Vi ber om fornying og vekkelse.

Herre, Herlegdomens Herre, miskunna deg over oss og gje oss nåde til å venda om, visa trufast kjærleik mot kvarandre og vandra audmjukt med vår Gud. Gjer oss til reiskap for din fred og forsoning som skaper einskap mellom alle som trur på deg. 

 

Tekst: Erling Thu

Vi har ein tendens til å gå våre eigne vegar

Salme 119,176 Eg har villa meg bort som ein bortkomen sau. Leit etter meg, din tenar, eg har ikkje gløymt dine bod.

Dette er punktum finale, den endelege konklusjonen på denne lange bønnesalmen på 176 vers. Eg har villa meg bort. Eg er som ein hjelpelaus og bortkomen sau. Eg treng hjelp. Leit etter meg og gje meg ikkje opp. For ei audmjuk avslutning. For ei djup sjølvinnsikt. David har tidegare kome med mange frimodige utsegn. Han har sett ord på sine gode ønskje og intensjonar. Frimodig har han sagt kva han vil følgja Guds lover og påbod. Så avsluttar han med å seia at gode intensjonar er ikkje nok. Det er lettare å seia kva vi trur og ønskjer enn å leva etter Guds ord.

Lat meg få leva fullt ut!

Salme 119,175 Lat meg leva og lovsyngja deg, lat dine lover vera mi hjelp!

Lat meg få leva! For ei universell og enkel bønn. Lat meg få leva livet fullt ut er vel det innarste ønskje til alle menneske. Vi ønskjer jo alle eit godt og meiningsfullt liv. Vi ser dei øydeleggjande dødskreftene verksame rundt oss. Det er så mykje liding i denne verda som er merka av synd. Difor ber vi at Livsens Ande skal fylla oss med sitt overflodsliv så det kan renna elvar av liv frå oss til andre. Det verkeleg gode livet er å kjenna Gud, det er å bli ein ny skapning ved trua på Jesus Kristus, Guds Son. Med hans liv på innsida kan vi møta det vonde og vanskelege med tru og håp.

Frelse i fortid, notid og framtid

Salme 119,174 Herre, eg lengtar etter di frelse, eg frydar meg over di lov (Strong 8451).

Frelse er eit vedunderleg ord som skaper gode tankar og kjensler i oss som trur. Vi har fått del i Guds frelse og vi lengtar etter henne. Ved trua har vi vorte frelst ein gong for alle, men opplever å bli frelst meir og meir gjennom heile livet. Ein gong i framtida skal vi få del i Guds frelse heilt og fullt. Det er dette perspektivet vi finn i det David seier i denne bønna si. Den frelse vi har opplevd skaper lengt etter den fullkomne og endelege frelsa som ventar på oss.

Lat di hand koma meg til hjelp!

Salme 119,173 Lat di hand koma meg til hjelp, for eg har valt dine påbod (6490).

På ny ber David ei enkel bønn som vi alle kan be: Lat di hand koma meg til hjelp! Eit av kjenneteikna på ekte bønner er at dei er enkle og rett fram, utan snikk snakk. Bønner som kjem frå hjartet treng ikkje pyntast med store og overtalande ord. Eit enkelt sukk om hjelp er nok til å røra ved Guds hjarte.

Legg merke til at David seier, lat di hand koma meg til hjelp. Han ber om Guds direkte inngrep. Han ser ikkje til venner eller folk med pengar og makt, nei, han vender seg berre til Gud og set si von til han åleine. Lat di hand, som både har makt og styrke til å gjera under, koma meg til hjelp. Lat di hand, som skapte himmel og jord, gripa inn i min kvardag. Lat di skapande kunstnar hand gjera under i livet mitt!

Syng ut Guds ord!

Salme 119,172 Lat tunga syngja ut ditt ord, for alle dine bod er rettferdige.

Her går David frå å lovsyngja Gud til å syngja ut Guds ord. Gud har lært han sine forskrifter og no vil han gjera desse kjende for alle folk. Han vil få ut Guds ord til andre. Vi kan både preika og forkynna, tala og syngja ut Guds ord. Poenget er at vi bruker tunga vår til å gjera Guds ord kjend. Når Gud lærer oss sine forskrifter er det vårt naturlege gjensvar at vi taler og syng ut Guds ord til folk rundt oss.

Bønn og lovprising høyrer saman

Salme 119,171 Lat leppene strøyma over av lovsong, for du lærer meg dine forskrifter.

Bønn og lovprising høyrer saman. Dei som ber får svar og har mykje å takka for. Fellesskapet med Gud i bønn følgjer oss gjennom dagen og varer livet ut. Lovsong er ein svært viktig del av dette bønnefellesskapet med Gud. Dei fleste av oss har meir å takka for enn å be om. Det oppdagar vi fort når vi tek til å takka for dei daglege velsigningane i livet. Det er lett å ta ting for sjølvsagt, det at vi har mat og klede, hus og heim og liknande, men vi må ikkje gløyma at alt dette er ei gåve frå Gud. I verda er det mykje fattigdom og liding på grunn av krig, naturkatastrofer og urettferdig samfunnssystem eller politikk. Alle som lever i Noreg er priveligert og har svært mykje å takka for.

Når vi ber, går vi inn i ein relasjon, vi søkjer fellesskap

Salme 119,170 Lat mi bøn koma fram for deg, berg meg, som du har sagt!

Endå ein gong ber David om at bønna hans må koma fram for Gud. Han bruker litt andre ord enn i førre verset, men ber like audmjukt og inderleg. I førre verset ropte han til Gud, no går han djupare og naudber eller tiggar Gud inderleg om å gripa inn. Bønn i alle former har det same formålet, at Gud skal høyra og sjå oss. Når vi ber ønskjer vi å røra ved Guds hjarte slik at han svarer oss. Vi ber ikkje for å be. Bønn er ikkje eit pliktløp der vi lirer av oss ord eller går gjennom faste bønneritual.

Må bønnene våre nå fram til Guds hjarte!

Vi har no kome til den tjueandre og siste bolken i Salme 119. No startar alle versa med bokstaven TAW i det hebraiske alfabetet som tilsvarer vår T. I desse siste åtte versa ber salmisten inderlege bønner. Det er som om han går inn eit nært og djupt fellesskap med Herren og fell for hans føter. For Herrens andlet audmjuker han seg og i det siste verset samanliknar han seg med ein bortkomen sau som treng hjelp.

ת

Salme 119,169 Herre, lat ropet mitt nå fram til deg, gjev meg skjøn etter ditt ord!

David er audmjuk når han ber til Herren. Han kjem ikkje som ein brautande storkar med krav, nei han er skjelvande og ber om å bli høyrd: «Lat ropet mitt nå fram til deg!» Han veit at bønna hans er som ropet frå eit barn som treng hjelp. Det verste som kan skje er at Far ikkje høyrer ropet. Han ber inderleg om at det ikkje skal henda.

Heile livet ligg ope for Gud

Salme 119,168 Eg har halde dine bod og påbod (6490), du kjenner alle mine vegar.

Eg liker den tilliten som desse orda av David osar av. Han er trygg i Herren. Han har godt samvit. Han har halde Guds bod og vitnesbyrd. Både den praktiske og læremessige sida av Guds ord har han gøymd i hjartet sitt, teke vare på og levd etter. Det er vakkert når desse to sidene av Guds ord er like verdsett og like godt teke vare på og praktisert med same iver. Her er det ikkje snakk om å velja og vraka, men å ta vare på alt det Gud har sagt. Lov og lære høyrer saman på same måte som liv og lære gjer det.

Vi elskar lovboda fordi dei er hans.

Salme 119,167 Eg tek vare på dine lovbod, og eg elskar dei høgt.

Det er eit flott vitnesbyrd David kjem med her i dette verset. Han seier med stort frimod at han tek vare på Guds lovbod og elskar dei høgt. Det siste han seier er nok grunnen til det første. Han er i stand til å ta vare på ordet frå Gud og leva i samsvar med det fordi han elskar Guds ord. Jesus seier det same til læresveinane. «Den som elskar meg held boda mine!» Vi kan berre halda boda når vi elskar Jesus. Det er kjærleiken til han som er drivkrafta i kristne menneske.

Ei oppskrift som aldri slår feil!

Salme 119,166 Herre, eg ventar på di frelse, eg følgjer dine bod.

I dette verset finn vi frelse av nåde og frukta som følgjer. David sitt einaste håp var hos Gud. Han venta på Guds frelse. Det einaste håp han hadde var at Gud skulle gripa inn og berga han. Han venta berre på Gud. Han visste at Gud var den einaste som kunne frelsa han. Han trudde ikkje at han kunne frelsa seg sjølv og han venta ikkje at menneske kunne berga han. Likevel gjorde han seg stor flid med å følgja Guds bod. Han la heile sitt hjarte i å leva etter Guds ord.

Fred som gjer at vi ikkje snublar

Salme 119,165 Stor fred har dei som elskar di lov (Strong 8451), ingen ting får dei til å snubla.

Det ligg ei djup innsikt i det David seier i dette verset. Dei som elskar Guds lov har stor fred og støytar seg ikkje på noko. Når trua er svak er det lett å ta anstøyt, å snubla og falla. Folk med ei lita tru blir lett irriterte på andre som har tru til å vera litt friare enn dei er sjølve. Når vi har fred i hjartet blir vi ikkje så lett oppfarande at vi syndar i tankar, ord eller gjerning.

Ei velsigna bønnerytme

Salme 119,164 Sju gonger om dagen lovsyng eg deg for dine rettferdige lover.

Bibelen fortel om menneske som regelmessig steig fram for Gud med lovsong og bønn. David seier at han ber fram bønn og lovsong sju gongar om dagen. Daniel hadde tre daglege bønnetider. Då gjekk han til bønnerommet sitt, fall på kne for Gud med bønn og lovprising.

Det vi i dag kallar tidebønn har sitt opphav hos dei fromme jødane og vart vidareført av dei første kristne. Dei fromme jødane på Jesu tid bad om morgonen, midt på dagen og om kvelden. Desse faste bønnetidene var jødane sin store åndelege skatt, som hjelpte dei å leva med Gud i kvardagen. Bønn er knytt til rytmen i livet og tida vi lever i.

Å elska Guds ord er det beste vern mot løgn og hykleri

Salme 119,163 Eg hatar og avskyr løgn, men eg elskar di lov.

I dette verset møter vi eit dobbelt uttrykk for ei gudfryktig kjensle det er vanskeleg å setja ord på. Eg hatar og avskyr løgn. Usanning, løgn, hyklarskap og uærlegdom er ein skikkeleg styggedom for alle som elskar Gud. Falsk lære, hykleri, dobbeltspel, list, svikefull ferd og uærleg tale er avskyeleg på alle måtar. Det finst inga orsaking for å vera falsk eller snakka usant. Løgnaktig liv og tale er noko alle gudfryktige folk avskyr.

Når vi blir forfølgd utan grunn

No har vi kome til ein ny bolk på åtte vers der alle versa startar med den hebraiske bokstaven SIN. På ny viser David oss si tru og tillit til Guds ord. Kjærleiken til Guds ord ber han gjennom motgangene han møter i livet.

ש

Salme 119,161 Stormenn jagar meg utan grunn, men i hjartet fryktar eg ditt ord.

Den verdslege makteliten har til alle tider forfølgd kristne menneske. Den gudfryktige David opplevde forfølging. Daniel var ein mann med integritet som trufast og ærleg gjorde ein god jobb, likevel vart han forfølgd av folk høgt oppe i systemet. Ein skulle tru at stormenn, folk som har leiaransvar, ville verdsetja ærlege og gudfryktige menneske, men dessverre er det ikkje alltid slik. Den mektige samfunnseliten kan dessverre bruka makta si urett. Utan grunn kan dei forfølgja kristne menneske. David vart utsett for det og alle som trur på Jesus Kristus og vil leva etter Guds ord må rekna med å bli forfølgd.

Summen av Guds ord er sanning!

Salme 119,160 Summen av ditt ord er sanning, dine rettferdige lover varer evig.

På lovpriser David Guds ord. Han slår fast at Guds ord er sant og at Guds lover varer evig. Dette er ei rett innstilling som kjem av tru og tillit til Herren. Det er ikkje ein teori eller ei filosofisk tilnærming til tekstane i Bibelen. Livet har lært han at han kan stola på det Gud seier. Gud er trufast og kan ikkje lyga. Gud er lys og det finst inga mørke eller løgn i han. Guds ord er sanning. Bibelen taler sant om livet. Gud er rettferdig og alle hans lover er rettferdige og gode. Hans rettferdige lover står fast til evig tid. «Himmel og jord skal forgå,» sa Jesus, «men mine ord skal aldri forgå.» Difor er det trygt å byggja livet sitt på Guds ord.

Sjå meg og miskunna deg over meg

Salme 119,159 Sjå, eg elskar dine påbod (6490)! Herre, gjev meg liv i di miskunn!

For andre gongen i denne bolken ber David om å bli sett og vurdert. Først sa han: sjå mi naud, og no seier han, sjå kor eg elskar dine påbod. David elska ikkje berre Guds gode lovnader, han elska Guds påbod. Det er lett å vera glad i dei gode orda og lyse lovnadene, men det er dessverre mange som ikkje er like glad i Guds bod. Nokre vil helst gløyma eller motarbeida Guds påbod når dei går på tvers av den livsstil dei har lagt sin elsk på.

Eg ser dei trulause og kjenner avsky

Salme 119,158 Eg ser dei trulause og kjenner avsky, dei tek ikkje vare på ditt ord.

David er ein mann med integritet. Han elskar Herren av eit heilt hjarte og er heil i si ferd. Når han ser trulause menneske kjenner han avsky, seier han. Slik viser han at å elska Herren er å hata urett og vondskap. Eg ser dei trulause, seier han, og meiner at han forstår den indre karakteren deira. Han skjønner kva dei prøver oppnå og måten dei oppfører seg på. Når han tenkjer på kva enden deira vil bli kjenner han både sorg og avsky.

Å kompromissa på sanninga i Guds ord har inga framtid.

Salme 119,157 Det er mange som jagar meg og står meg imot, men eg bøyer ikkje av frå dine lovbod (Strong 5715).

David er forfølgd og har mange fiendar. Dei som jaga han og hadde avsky for han var mange. Den vondskapen og fiendskapen han møtte frå menneske står i grell kontrast til Guds gode miskunn som han nemner i førre verset. Det er litt underleg å tenkja på at ein slik from og gudfryktig mann som David hadde mange som jaga han og stod han imot. Kanskje er det den fromme gudsfrykta som er sjølve grunnen for den motstanden han møter?

Kva skjer når vi ikkje spør etter Guds forskrifter?

Salme 119,155 For dei lovlause er hjelpa langt borte, dei spør ikkje etter dine forskrifter.

David har nett med stor tru og tillit bede om hjelp, utfriing og frelse i trygg visse om at Gud vil høyra bønna hans og gripa inn. Stoda til dei lovlause står i grell kontrast til dette. Hjelpa er langt borte frå dei og dei har inga håp om berging. Guds ord gjev stor trøyst til menneske som angrar si synd og vender om frå si lovlause ferd, men for dei lovlause er det inga trøyst å få. Vi må gje akt på sanningane i dette verset og lata oss åtvara til ikkje å vera som dei lovlause eller ugudelege, for frelsa er langt frå slike folk.

Ver min advokat!

Salme 119,154 Før mi sak og kjøp meg fri, gjev meg liv etter ditt ord!

Det er tydeleg at David møter mange skuldingar. Fiendane kjem med mange klagemål mot han og gjer livet surt og utriveleg. Dei nøydde seg ikkje med løgn og falske anklagar, for dei gjekk også til åtak på han med hærane sine. David måtte forsvara eg på mange frontar. Dette vart for mykje for han og difor roper han til Gud: Før mi sak.

Sjå mi naud og fri meg ut!

No har vi kome til den tjuande bolken i Salme 119. Dei åtte versa i denne bolken startar alle med den hebraiske bokstaven RES. David kjem fram for Gud med si naud og ber om hjelp. Eit nøkkelord i bønnene hans er «sjå» når han inderleg ber Gud om å sjå han og den stoda han er i, og gripa inn for å hjelpa han.

ר

Salme 119,153 Sjå mi naud og fri meg ut! For eg har ikkje gløymt di lov (Strong 8451).

Sjå min sørgjelege tilstand! Sjå kor vanskeleg eg har det! David kallar på Guds miskunn og medkjensle. Han er i naud og treng utfriing, men han kjem ikkje med konkrete forslag til korleis Gud skal hjelpa han. Han ber rett og slett om at Gud skal sjå han, kva han er utsett for og kva han går gjennom. Det er som han seier: Sjå mi naud, sjå kva eg opplever, og sjå at eg treng berging.