Huset med utsikt og vidsyn

Aroniabæra er fulle av helse!

Aroniabuskane våre er i år fulle av bær. Dette er ei god utvikling som eg takka Gud for. Me plantar og her på Vestlandet er det Gud som både vatnar og gjev vekst. Buskane våre ber meir og meir bær år for år. Det gjev grunn til glede.

Aroniabuskane kjem frå Nordaust Amerika og har vorte impotert til Europa. Det engelske namnet er Black Chokeberry og på norsk blir dei ofte kalla svartsurbær. Det latinske namnet er Aronia melanocarpa. Plantane har helst vore brukt som prydplantar i Noreg og resten av Europa, men i dei seinare åra har folk fått auga opp for nyttige og helsebringande bæra er. Indianarane i Nord Amerika (USA og Canada) brukte planten og bæra til medisin. I dei fleste byane i landet vil du finna aroniabuskar i parkar og langs vegar. Her er det berre å forsyna seg av den rike hausten!

Aroniabæra inneheld mykje fargestoff av typen antocyaniner og karotenoider (cyaidin-3-galaktosid og betakaroten) som verkar som antiopksidantar. Bæra er fulle av vitaminer, A,E, B2 og katalyserer opptak av vitamin C. Det finst meir vitamin P (bioflavonoidar) i aroniabæra enn i eple og appelsin. Aroniabæra inneheld også mange mineral og sporstoff som jern, molybden, bor, jod og kalsium. Bæra har mykje pektin i seg, slik at syltetøy og gele blir lett stivt.

Aroniabæra og det me lagar av dei inneheld tre gongar meir antioksidantar enn blåbær. Dei gjer difor godt på hjerne, hjarte, blodårer og urinvegar. Mellom annan styrkjer aroniabæra immunforsvaret, senkar kolestrolet og regulerer blodtrykket. Aroniabæra vernar oss mot dei såkalla frie radikalar som er årsak til mange ulike sjukdommar. Dei til og med brukast utvortes på sår og hudsjukdommar.

 Bæra kan etast råe, men smaken er sur og litt beisk. Solveig lagar saft, syltetøy og gele av aroniabæra. Før ho bruker dei legg ho dei i fryseboksen. Når dei frys blir dei litt søtare og mindre beiske. Ofte blandar ho dei med andre bær som me har mykje av i hagen. I fjor velsigna Gud oss med ein frukttørkar. Då tørka me mykje eple. Dei tørka epla er like gode no, eit år etter at me tørka dei! Denne frukttørkaren har me i år brukt til å tørka plommer, som blir svisker! Me har også tørka svartsurbær. Desse vil me bruka i frokostblandingar. 

Her er nokre nyttige lenker om aroniabær:

Syltetøy og gele

Gele og saft

Urtekildens planteleksikon

Sjekker prydbusk for helseeffekter

Aronia - sunn prydbusk

Sivs søte saft av svartsurbær - (Norges Bygdekvinnelag)

Aroniasaft

Små og store gleder

Eg takkar Gud for livet kvar einaste dag. Kvar dag er ein nåde dag. Eg har kome i ein alder der eg har lært at eg ikkje kan ta noko som sjølvsagt lenger. Kvar dag takkar eg for livet. Kvar dag takkar eg for små og store gleder. Det er alltid nok å takka for. Me bur i eit av dei beste landa i verda. Me lever i ein velferdsstat med godt helsevesen og gode pensjonsordningar. Våre politikarar har forvalta oljerikdom på ein god måte. Ingen treng å lida naud i samfunnet vårt.

Her me bur i huset i skogen ser me Guds under i alt som blømer, veks og ber frukt. Me har alt hausta inn mykje ber. No er aroniabuskane snart klare til innhausting. I år er dei fulle av flotte svar ber som er fulle av sunne antioksidantar. Plommene har me alt teke til å hausta inn. Eplene står for tur. Grønnsakene nyt me til middagen. For ei glede å kunna nyta vår eiga avling. 

I dag har eg oppdaga at eg er i slekt med sjølvaste Arne Garborg. Min tipptippoldefar var bror til Arne Garborg sin bestefar! Det vil seia at min tipptipptippoldefar var Arne Garborg sin oldefar. Det er jo litt langt ute i slekta, men for ein nynorskmann er det stor stas å vera slekt i den store diktaren. Slektsforskning har vorte ein kjær hobby i det siste. Det er gildt å oppdaga kven forfedrane er og kor slakta kjem frå. Eg er så barnsleg at eg finn glede i slike små ting.

Å vera gift med ei kone som berre blir gildare og gildare, det er ei av dei store gledene i livet mitt. Me har snart vore gift i 55 år og det er mykje å takka for. Dei seks barna våre har gjeve oss store glede og dei ti barnebarna er stadig ei kjelde til glede. Gud har vore veldig god mot oss og velsigna oss på så mange måtar. 

Huskjerkå vår er i ferd med å verta ei skikkeleg bygdeforsamling. Det gler oss stort. Fellesskapet er varmt og inkluderande. Familiesamlingane og måltida saman med små og store kastar glans over kvardagen og reiser ein himmel over livet. 

Det finst kanskje ikkje større glede enn å vita at namnet vårt er skrive i livsens bok i himmelen. Å vita at me er fødde på ny til eit levande håp ber oss gjennom dei mange utfordringane i livet. Det er sant at livet ikkje er ein dans på roser. Me får alle vår del av vanskar, motgangar og utfordringar. Livet kan vera skjørt og skrøpeleg, men så lenge det er liv er det grunn til glede!